Co roku w Polsce wybuchają tysiące pożarów. Dane z roku 2017 stwierdzają, że w całym kraju gaszono ich 125 871. W roku 2018 w pożarach zginęło łącznie ponad 3.000 osób, a wiele zostało rannych. Te tragiczne statystyki pokazują, że zabezpieczeń przeciwpożarowych nigdy za dużo. Wśród nich szczególne miejsce powinny zajmować te, które pozwalają na oddymianie pomieszczeń.
Przeciwdziałanie pożarom
Musimy pamiętać, że w czasie pożaru dochodzi do olbrzymiego stężenia dymów, pyłów i gazów. Sam ogień jest mniejszym zagrożeniem niż fakt, że nasz organizm może zostać skażony tlenkiem węgla, dwutlenkiem azotu czy siarki, różnego rodzaju alifatycznymi czy aromatycznymi węglowodorami, formaldehydem i innymi substancjami. To one, a nie sam ogień, są w większości przyczyną zgonów.
Jak przeciwdziałać zagrożeniu? Na pewno oprócz systemów gaszenia, szkoleń ludzi, stosowania odpowiednich materiałów budowlanych, bardzo istotną rolę pełnią systemy oddymiania, będące jednymi z instalacji znajdujących się w budynkach. Ich celem jest umożliwienie ewakuacji poprzez wyprowadzenie trujących substancji z ogarniętego pożarem budynku. Montuje się głównie na klatkach schodowych. Projektowaniem takich systemów wentylacji zajmuje się m.in. firma Promat Techniczna Ochrona Przeciwpożarowa Sp. z o.o. – https://www.promattop.pl/pl-pl/biuro-projektowo-inzynierskie/projektowanie/system-wentylacji-pozarowej-oddymianie-grawitacyjne.
Czym są systemy oddymiania grawitacyjnego?
Działają zgodnie z prawami fizyki ogrzanego powietrza i dymu, na zasadzie konwekcji (unoszenia się cieplejszych gazów), wykorzystują efekt przeciągu chroniąc w pierwszej kolejności drogi ewakuacyjne. Wsparcie dla nich stanowi mechaniczna wentylacja przeciwpożarowa – wentylatory sterowane przez system, przyspieszające wyprowadzanie powietrza poza budynek.
System oddymiania składa się z:
- centrali oddymiania
- przycisków oddymiania
- czujników dymu
- systemów napędowych
- okien oddymiających
- klap oddymiających
- kurtyn dymowych
Wszystkie elementy systemu muszą spełniać normy dopuszczenia do użytku i odpowiadać przepisom przeciwpożarowym. Co ciekawe, na co dzień mogą pełnić funkcję naturalnej wentylacji pomieszczeń.
Jak działają systemy oddymiania grawitacyjnego?
W momencie wybuchu pożaru zarejestrowanego przez czujki dymowe następuje uruchomienie alarmu, a następnie systemu poprzez przyciski oddymiania, włączone przez człowieka lub w sposób automatyczny. Także automatycznie następuje otwarcie klap dymowych na dachu lub fasadzie budynku oraz okien, wyposażonych w odpowiedni napęd. System klap oddymiających działa w połączeniu z odpowiednio umieszczonymi w dolnych partiach budynku otworami napowietrzającymi. Ograniczenie rozprzestrzeniania się dymu zapewniają także kurtyny dymowe, montowane dodatkowo. Pracę systemu mogą wspomagać wentylatory. Oczywiście całość tych działań jest wymuszana i nadzorowana przez centralę zarządzającą.
Ponieważ jest to system złożony, przy jego projektowaniu należy pamiętać o zachowaniu normy PN-B-2887-4/Az1-2006. Określa ona wymaganą powierzchnię czynną klap dymowych, zwraca uwagę na konieczność wyposażenia klap dymowych w urządzenia zarówno do automatycznego, jak i ręcznego uruchamiania. Od skuteczności całego systemu zależy życie i zdrowie ludzi, a więc nie ma tu miejsca ani na błędy projektowe, ani na pozorne oszczędności.