Scania Production Słupsk S.A. jest polską fabryką światowego koncernu Scania – wiodącego producenta ciężkich samochodów ciężarowych, autobusów miejskich i turystycznych, a także silników przemysłowych i morskich. Scania jest obecna w około 100 krajach i zatrudnia ponad 34 tysiące ludzi. Jej fabryki znajdują się w Szwecji, Francji, Holandii, Brazylii, Argentynie i Polsce, gdzie Słupski zakład specjalizuje się w produkcji autobusów miejskich i powozi autobusowych.
Scania na świecie
Scania jest jednym z największych i najstarszych producentów pojazdów na świecie, z bogatą tradycją sięgającą 1891 roku, kiedy to w szwedzkim mieście Södertälje założono fabrykę produkującą wagony kolejowe (Vabis). Korzenie dzisiejszej firmy sięgają też do Maskinfabriksaktiebolaget Scania, fabryki utworzonej w Malmö. Na początku produkowała ona rowery, by następnie zbudować swój pierwszy samochód pasażerski i ciężarowy w 1902 roku. Aby sprostać wymaganiom rynkowym w Europie, w 1911 Scania i Vabis połączyły siły i rozpoczęły produkcję autobusów. W latach pięćdziesiątych Scania-Vabis zaczęła tworzyć sieć sprzedaży i sieć serwisową w Europie, natomiast w następnej dekadzie otwierała kolejne zakłady produkcyjne w kilku innych miastach Szwecji i za granicą. Firma zdecydowała się umiędzynarodowić swoje działania i stworzyła zakłady w Argentynie, Brazylii, Francji, Holandii, a także w Polsce. Oprócz sprzedaży i serwisu, na większości rynków Scania oferuje także usługi finansowe.
Wybór Słupska
Słupsk, niewielkie miasto w północnej Polsce, zostało wybrane na lokalizację fabryki Scanii w 1992 roku. Koncern poszukiwał wtedy partnera do montażu samochodów ciężarowych, gdyż był to dla niego niezbędny warunek wejścia na rynek polski. W tym samym czasie słupski zakład Kapena, który specjalizował się w naprawach autobusów, stanął przed dylematem znalezienia inwestora strategicznego. Najbardziej kluczowymi elementami w wyborze lokalizacji była dla Szwedów bliskość portów bałtyckich, a także powierzchnia zakładu i umiejętności załogi. Poza tym, Kapena miała już na polskim rynku ugruntowaną pozycję, co w rezultacie przyczyniło się do podpisania umowy joint-venture, a następnie rozpoczęcia reorganizacji profilu działania firmy. Pierwsze polskie ciężarówki Scanii zostały wyprodukowane w czerwcu 1993 roku, natomiast pierwsze autobusy opuściły taśmę produkcyjną w 1994 roku. Od kwietnia 1995 roku słupska fabryka produkuje podwozia autobusowe. Od 2000 roku zaczęło się wyhamowywanie produkcji ciężarówek, bowiem co roku stopniowo łagodniały przepisy celne. Gdy w końcu ostatecznie zniesiono cła, nie było już powodu składania w Polsce rozmontowanych na części ciężarówek. Na dodatek, w holenderskim mieście Zwolle Scania wybudowała ogromny zakład produkcyjny, w którym można było zmontować ponad 150 ciężarówek dziennie, co ostatecznie przyczyniło się do zakończenia tej działalności w 2002 roku. Tak czy inaczej, słupska fabryka jest wyjątkową organizacją w koncernie, gdyż wykonuje wszystkie funkcje, począwszy od produkcji, poprzez logistykę, zakupy, przepływ materiałów, obsługę linii montażowych, kończąc na dostawie do klienta. Chociaż samochody ciężarowe pozostają głównym produktem Scanii, autobusy produkowane w Słupsku cieszą się rosnącą popularnością wśród konsumentów.
Popularność autobusów Scanii
Autobusowy biznes w Słupsku kwitnie od samego początku działalności. W 1994 – pierwszym roku produkcji – zmontowano tylko 5 autobusów. Rok później liczba wzrosła trzykrotnie, a w 1998 doszła do 47 sztuk. W 2009 roku aż 903 sztuki zeszły z taśmy produkcyjnej, a wśród nich trzytysięczny autobus wyprodukowany w tym zakładzie od początku jego działalności. Stale rosnące zainteresowanie autobusami znajduje odzwierciedlenie w wynikach sprzedaży. W 2003 Scania Polska S.A. sprzedała ich w Polsce 30, natomiast 2008 roku firma pobiła rekord, sprzedając ich aż 100. Według analityków, pomimo kryzysu ekonomicznego w branży motoryzacyjnej, Scania została uznana za wicelidera polskiego eksportu w pierwszym kwartale 2009 roku, eksportując 222 autobusy, głównie do Wielkiej Brytanii, Szwecji i Estonii. Ponadto, słupska fabryka, jako jedyny producent autobusów w Polsce, eksportował podwozia i nadwozia autobusowe na rynek rosyjski. W Polsce większość autobusów Scania jeździ po ulicach Warszawy, Krakowa, Stargardu Gdańskiego, Opola i Słupska.
Autobusy z klasą
Autobusy miejskie i turystyczne firmy Scania cenione są za niezwykle niskie koszty utrzymania. Jak podkreślają przedstawiciele firmy, autobusy są dość drogie, lecz zakup ten po jakimś czasie sie opłaca, gdyż pojazdy są tanie w eksploatacji. Każdy komponent jest skonstruowany z należną uwagę, tak aby podnieść wydajność pojazdu i wyznaczyć światowy poziom pod względem oszczędności paliwa, wygody w prowadzeniu pojazdu i jego solidności. Każdy model może byc dostosowany do indywidualnych potrzeb, by mógł zapewnić rozwiązania najdogodniejsze dla klienta. Proces produkcyjny pierwszych autobusów montowanych w Słupsku opierał się na spawaniu elementów wykonanych ze stali nierdzewnej oraz malowaniu ich na samym końcu procesu. Strategia ta została zastąpiona nowym, rewolucyjnym podejściem, które polegało na użyciu aluminium oraz skręcaniu elementów, co pociągnęło za sobą kolejne zmiany w procesie produkcyjnym. Seria 5, obecnie produkowana w Słupsku, dostępna jest w wersjach 12-, 18-, a także 13,7-, 14,6-, 12,7-metrowych. W ofercie można także znaleźć double-deckery, włącznie z modelami, w których kierownica znajduje się po prawej stronie. Produkcja piętrusów stanowiła nie lada wyzwanie dla słupskich inżynierów. Obecnie, mając na koncie 500 wyprodukowanych sztuk, zakład może śmiało powiedzieć, że double-deckery to jego specjalność. Rok 2007 był przełomowy pod względem wprowadzania nowego asortymentu, ponieważ uruchomiono nowe linie do produkcji międzymiastowego autobusu Omniline, miejskiego 10,9-metrowego, dwupokładowego serii P5 oraz etanolowego. Tego roku wprowadzono także do produkcji silniki o rygorystycznej normie emisji spalin EURO 5. Wszystkie autobusy Scanii są stale usprawniane, dlatego też wyróżniają się one na rynku także pod względem liczby miejsc dla pasażerów czy poziomu komfortu.
Szwedzka filozofia, która przynosi rezultaty
Źródła sukcesu marki Scania w Polsce nalezy upatrywać w filozofii korporacyjnej firmy, która stale wprowadzana jest w sieci sprzedaży i sieci serwisowej. Kluczowe elementy filozofii to nastawienie na klienta i bezwzględnie priorytetowe traktowanie jego potrzeb, wsparcie i szacunek dla wszystkich pracowników oraz eliminacja wszelkiego rodzaju strat. Umiejętność połączenia tych elementów pomaga budować pozycję lidera z branży. Do tej pory firmie przyznano certyfikat zarządzania jakością ISO 9001 oraz certyfikat ISO 14001, dotyczący zarządzania środowiskiem. Sa one potwierdzeniem wysokiej jakości produkowanych wyrobów, ale ponadto służą także jako czynnik motywujący do jej utrzymania. Jeśli chodzi o troskę o środowisko, zakład angażuje się w wiele proekologicznych inicjatyw. Jako przykład można podać kosztowną inwestycję w technologię oczyszczającą powietrze, która nie przekłada się na zwiększenie dochodów. Firma Scania Poduction Słupsk S.A. otrzymała wiele nagród i wyróżnień, które potwierdzają jej rzetelność, uczciwość, wysoką jakość, troskę o ludzi i środowisko. Do najbardziej prestiżowych nagród, których została laureatem należą: „Srebrny Niedźwiedź – Lider Promocji Słupskiej Gospodarki”, „Solidny Pracodawca „Pomorza”, „Gazela Biznesu”, „Laury Klienta”, „Firma Nieprzeciętnie Przyjazna Matkom”, „Solidny Przedsiębiorca”. Ponadto od czterech lat kapituła Programu Gospodarczo-Konsumenckiego „Solidna Firma” przyznaje corocznie słupskiej Scanii certyfikat potwierdzający rzetelność w biznesie, co jest niezwykle ważne dla Szwedów, gdyż cecha ta jest wizytówką ich kultury pracy. By dodatkowo podkreślić fakt troski o rzetelność, Scania uczestniczy w programie promującym „Przedsiębiorstwa Fair Play.” Wśród ostatnich trofeów firmy, które otrzymała za jakość jej produktów, znajduje się tytuł QI (Quality International) dla autobusu OmniCity. Fabryka jest z tego modelu szczególnie dumna, także ze względu na jego ekologiczność, która przyniosła firmie kolejne wyróżnienie – tym razem w konkursie Nasze Dobre z Pomorza. Napędzane etalonem autobusy ze Słupska jeżdżą po ulicach Uppsali, Sztokholmu, Råstad, Őstersund i wielu innych miast szwedzkich, a także Norwegii, Włoch, Wielkiej Brytanii, Belgii, Hiszpanii, Czech, Polski-/Słupsk/, a nawet Chin, gdzie pojawiły się pod koniec 2008 roku. Jak twierdzi zastępca dyrektora zarządzającego, pan Sylwester Wojewódzki, kluczem do sukcesu firmy Scania Production Słupsk S.A. była także filozofia pracy zespołowej, zaangażowanie pracowników oraz ich ciągłe szkolenia. Jako że pracownicy stanowią strategiczny potencjał firmy, Scania stara się im odwdzięczyć w jak najlepszy sposób. Pragnie zapewnić warunki na światowym poziomie i przywiązuje szczególną wagę do promowania zdrowia, co doprowadziło ją do zwycięstwa w konkursie, Prozdrowotna Organizacja. Pracownicy mają dostęp do najlepszych lekarzy specjalistów, a na co dzień zachęcani są do aktywności fizycznej lub rzucania palenia. Wszystkie te działania sprzyjają osiąganiu lepszych wyników, wydajności i satysfakcji z pracy.
Naprzeciw kryzysowi
Chociaż kryzys ekonomiczny nie ominął Scanii i zmusił ją do redukcji zatrudnienia, firma zdołała się ona szybko otrząsnąć. Dzięki efektywnemu obniżeniu kosztów, Scania była w stanie wykorzystać sytuację w jak najlepszy sposób, więc teraz kierownictwo firmy patrzy w przyszłość z optymizmem i jest gotowe sprostać wyzwaniom. Zakład ma zostać zreorganizowany i zmodernizowany, co ma na celu podwojenie mocy produkcyjnej, a więc osiągniecie liczby 2000 autobusów rocznie. Pan Wojewódzki komentuje plany firmy w następujący sposób: - Wytyczamy sobie nowe granice wydajności. Rynek staje się coraz bardziej wymagający, także rynek polski. Dla użytkowników ważne jest coraz mniejsze zużycie paliwa, długa żywotność pojazdu i coraz sprawniejsza jego obsługa. (…) Przyszłość naszego zakładu będzie wytyczać poszukiwanie nowych rozwiązań technicznych związanych z zastosowaniem paliw alternatywnych. Już trwają przygotowania do wypuszczenia na rynek autobusów z napędem hybrydowym. (…) Nasza marka zawsze kojarzyć się będzie z ekologicznym podejściem do produktu, wysoką jakością i rozpoznawalną stylistyką. Aby dodatkowo zachęcić klientów i umocnić pozycję Skanii na rynku polskim, Scania Polska S.A. planuje poszerzyć sieć serwisową, aby każdy klient mógł szybko uzyskać pomoc bez względu na swoje położenie.
