Start Dobrowolski Sp.j. to wyjątkowy przykład przedsiębiorstwa, które przez dziesięciolecia swojego istnienia pokazuje znaczenie więzi rodzinnych, zdolności adaptacyjnych i zapału do prowadzenia własnego biznesu. Założona w 1937 roku, firma zdołała przetrwać burzliwe okresy, będąc nie tylko świadkiem, ale również aktywnym uczestnikiem dynamicznych zmian w polskim przemyśle. Przez pierwsze 70 lat swojej działalności firma miała swoją siedzibę na warszawskiej Woli, a w 2008 roku dokonała znaczącego kroku, przenosząc się do nowoczesnej siedziby. Dzięki posiadaniu własnego biura konstrukcyjnego, zespołu wykwalifikowanych specjalistów oraz nowoczesnego parku maszynowego, Start Dobrowolski gwarantuje dostarczanie produktów najwyższej jakości. Determinacja właścicieli oraz nieustanne dążenie do doskonalenia oferty umocniły pozycję firmy na rynku, czyniąc ją godną uwagi w polskim przemyśle narzędziowym.
Ta publikacja odkrywa niezwykłą podróż firmy Start Dobrowolski, przedstawiając jej dziedzictwo, wyzwania i osiągnięcia na przestrzeni lat. W centrum tej opowieści stoi wywiad z mgr inż. Rafałem Dobrowolskim, współwłaścicielem i wiceprezesem ds. technicznych, który dzieli się bezcennymi spostrzeżeniami na temat historii i prosperowania firmy w dynamicznym środowisku rynkowym.
Firma Start Dobrowolski ma fascynującą historię, począwszy od 1937 roku. Jakie były kluczowe momenty w transformacji z małego zakładu rodzinnego w obecną, zaawansowaną technologicznie firmę?
W historii firmy można wyróżnić kilka przełomowych momentów. Od założenia przez Stefana Dobrowolskiego w 1937 roku, firma przeżyła burzliwy okres wojny i okupacji, a następnie czas powojennej odbudowy i dynamicznego rozwoju. Jednak nacjonalizacja w grudniu 1949 roku przyniosła katastrofalne skutki - grabież majątku i likwidację prosperującej firmy, która przedtem zatrudniała ponad 70 pracowników. Produkcja została wznowiona, ale tylko w ograniczonej formie warsztatu rzemieślniczego, zatrudniającego kilka osób. Przez następne 30 lat strategia firmy bazowała na przetrwaniu. Zmiana nastąpiła w końcu lat 70., gdy do firmy dołączył inż. Jerzy Dobrowolski, syn Stefana, wnosząc doświadczenie z wieloletniej pracy w wielkim przemyśle państwowym. Po śmierci Stefana w 1983 roku, Jerzy stał się jedynym właścicielem. Dzięki jego inicjatywie firma zaczęła modernizować produkcję i rozszerzać ofertę, mimo ograniczeń epoki PRL. W 1990 roku, w kulminacyjnym momencie zmian systemowych w Polsce, podjąłem pracę w firmie również ja, Rafał Dobrowolski, wnuk Stefana, syn Jerzego i świeżo upieczony absolwent Politechniki Warszawskiej. Wraz z moim Tatą podjęliśmy wówczas nową falę modernizacji. Powróciliśmy wówczas do nazwy START, zakładając, że przywrócimy firmie dawne rozmiary. Skoncentrowaliśmy się na rozwoju i produkcji nowych wersji wyrobów, które miały być nie tylko funkcjonalne, ale również estetyczne i przystosowane do masowej produkcji, co wymagało znacznych inwestycji w nowoczesne maszyny i technologie. Utworzenie własnej narzędziowni w 1992 roku było kluczowym momentem, umożliwiającym niezależne projektowanie i wykonawstwo oprzyrządowania potrzebnego do produkcji. Rozbudowa zakładu przy ul. Jana Kazimierza 56a była niezbędna dla dalszego rozwoju. Systematycznie powiększaliśmy powierzchnię użytkową, dzierżawiąc i wykupując sąsiednie lokale. Pod koniec lat 90. zakład liczył wiele działów i zajmował około 800m². W 2005 roku zakupiliśmy halę w Ożarowie Mazowieckim, co umożliwiło przeprowadzkę zakładu w 2008 roku. Był to najbardziej znaczący krok w ostatnich dwóch dekadach. Obecnie dysponujemy przestronną halą przemysłową o powierzchni ponad 2200m², co pozwoliło na rozbudowę parku maszynowego i dalszy rozwój działalności. Dzisiaj firma jest znana z nie tylko z wysokiej jakości akcesoriów motoryzacyjnych lecz nawet w większym stopniu jako wysokiej klasy narzędziownia usługowa.
Jakie konkretnie produkty i usługi oferuje Pana firma? W czym specjalizujecie się najbardziej?
Nasza firma rozciąga swoją działalność na trzy główne obszary. Pierwszym z nich jest produkcja własnych wyrobów rynkowych, głównie skupiająca się na akcesoriach samochodowych i rowerowych. W naszej ofercie znajdują się między innymi pompki nożne z manometrem START do opon samochodowych w wersji Standard i Traper, pompki rowerowe wysokociśnieniowe Lider2, podnośniki trapezowe samochodowe START 2007, różnorodne modele bagażników do przewozu rowerów, nart, snowboardów oraz bagażnik bazowy AeroStart. Drugi obszar to Narzędziownia, która zajmuje się projektowaniem i budową oprzyrządowania technologicznego, w tym form wtryskowych, do gumy, ciśnieniowych, tłoczników, wykrojników postępowych oraz przyrządów montażowych i kontrolnych. Oferujemy również usługi obróbkowe w zakresie obróbki CNC i HSM frezerskiej 3-5 osi, tokarskiej, elektrodrążenia wgłębnego, drutowego i małych otworów, a także naprawy i modyfikacje oprzyrządowania oraz usługi utrzymania ruchu i dorabiania części zamiennych dla wielu klientów przemysłowych. Trzecim obszarem jest kooperacja w zakresie produkcji wtryskowej na wtryskarkach do 500T, na prasach mechanicznych i hydraulicznych do 250T oraz seryjna obróbka frezerska CNC i tokarska na automatach CNC. Nasza oferta jest bogata i zróżnicowana, z kilkoma dominującymi i regularnie powracającymi tematami, takimi jak formy do modeli samochodów, czołgów i samolotów czy formy do części armatury sanitarnej. W przypadku narzędzi do blach wielokrotnie wykonywaliśmy narzędzia postępowe do części regałowych jak również do produkcji szpadli i łopat.
Kim są główni klienci firmy Start Dobrowolski? Czy mógłby Pan przytoczyć przykłady współpracy z różnymi branżami?
Głównymi odbiorcami naszych wyrobów są krajowe hurtownie i sklepy, a także zagraniczne firmy handlowe i klienci detaliczni. W odniesieniu do usług narzędziowych i kooperacji nasza aktywność obejmuje szerokie spektrum branż, od produkcji klocków edukacyjnych i modeli do sklejania dla zaawansowanych modelarzy, przez opakowania kosmetyczne i farmaceutyczne, po części do baterii samochodów elektrycznych i aparatury medycznej. Współpracujemy z firmami z Niemiec, Wielkiej Brytanii, USA i wielu innych krajów, dostarczając oprzyrządowanie i części dla TRW, ICU Medical, Bacteromic, WB Electronics, a także dla producentów sprzętu turystycznego jak Cascade Designs czy narzędzi ogrodniczych jak Fiskars. Dzięki naszemu doświadczeniu, wszechstronności i zdolności dostosowania do indywidualnych potrzeb klientów, oferujemy rozwiązania dopasowane do wymagań różnorodnych rynków.
Czy może Pan opowiedzieć więcej o zapleczu produkcyjnym firmy? Jakie technologie i maszyny stanowią o sile Państwa zaplecza technicznego?
Ostatnio dokonaliśmy wymiany maszyn starszej generacji w dziale drążarek, Obecnie posiadamy pięć elektrodrążarek drutowych marki Charmilles i Mitsubishi, dwie drążarki wgłębne Sodick oraz drążarki do małych otworów. Nasz dział obrabiarek skrawających CNC dysponuje dziewięcioma centrami frezerskimi o 3, 4 i 5 osiach, a także pięcioma centrami tokarskimi oraz automatem typu szwajcarskiego Goodway SW-32IIY2. Kluczowa była dla nas modernizacja i rozbudowa parku maszynowego wtryskowni. Obecnie dysponujemy dwunastoma wtryskarkami wysokiej klasy o sile zwarcia od 35 do 500T, głównie od firm Krauss-Maffei i Engel, wyposażonymi w peryferia (suszarki, termostaty, chillery, roboty, podajniki tworzywa), co pozwala na automatyzację pracy przy zachowaniu wysokiej jakości wyrobów. Zmodernizowaliśmy również nasz park maszynowy tłoczni, dodając prasę o ncisku 250T i linię automatyczną z prasą 100T. W związku z tym mamy nadzieję na rozwój produkcji kooperacyjnej.
Jak przedstawia się dział konstrukcyjny firmy?
W naszym Biurze Konstrukcyjno-Technologicznym, które znajduje się pod moim bezpośrednim nadzorem, pracuje obecnie pięciu doświadczonych inżynierów - konstruktorów i technologów. Wykorzystujemy oprogramowanie CAD 3D, takie jak Inventor, Solid Edge oraz NX, do projektowania. W procesie budowy form korzystamy z oprogramowania do symulacji wtrysku MOLDEX3D. Pozwala ono na ocenę przewidywanych rezultatów, wprowadzenie niezbędnych poprawek już na etapie projektowym, co skutkuje uniknięciem kosztownych błędów. Ponadto, nasza Zakładowa Izba Pomiarów jest wyposażona w maszyny pomiarowe CMM, dotykowe i optyczne, z zaawansowanym oprogramowaniem, umożliwiającym tzw. inżynierię odwrotną, czyli odtwarzanie dokumentacji dla specjalnych części narzędzi lub maszyn.
Ilu specjalistów zatrudnia obecnie Start Dobrowolski? Jakie kompetencje i doświadczenie mają pracownicy odpowiedzialni za realizację poszczególnych zadań?
Zatrudniamy 37 osób, w tym 27 w narzędziowni. Większość z nich to wysoko wykwalifikowani specjaliści z bogatym doświadczeniem zawodowym. W dziale maszyn CNC i elektrodrążarek pracują głównie programiści-operatorzy, którzy samodzielnie programują swoje maszyny, korzystając z oprogramowania CAM, takiego jak NX, Edgecam oraz Esprit – łącznie posiadamy 16 licencji. Kładziemy duży nacisk na szkolenie młodych ludzi, przekazując im nasze doświadczenie i wiedzę.
Najwyższa jakość wykonywanych produktów jest dla Państwa priorytetem, dlatego współpracujecie wyłącznie ze sprawdzonymi dostawcami. Jakie są kryteria wyboru kontrahentów? Czy wśród kooperantów są tacy, którzy zasługują na szczególne wyróżnienie, jako kluczowi partnerzy?
Jakość jest dla nas najważniejszym kryterium przy wyborze dostawców, ale bierzemy pod uwagę także cenę i terminowość. Współpracujemy głównie ze sprawdzonym gronem kontrahentów, z którymi łączą nas lata doświadczeń. Zaopatrzenie w stal narzędziową realizujemy za pośrednictwem firm takich jak Boehler, Uddeholm, Oberon, Akrostal, Multistal. Normalia zazwyczaj pochodzą od Proplastica, Meusburger, Knarr, NX-Norm. Obróbkę cieplną najczęściej powierzamy firmom IMP i Boehler, natomiast usługi polerskie i spawanie laserowe firmie Zalech.
Jakie inicjatywy z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu są bliskie firmie Start Dobrowolski?
Aktywności o takim charakterze nie podejmujemy po to, żeby się nimi chwalić. Traktujemy naszą firmę i jej działania jako integralną część środowiska ekonomicznego i społecznego, na które mamy bezpośredni wpływ. Skupiamy się przede wszystkim na naszych pracownikach i ich rodzinach, dbając o zadowalający poziom płac oraz zapewniając dodatkowe benefity. Bezwzględnie przestrzegamy zasady rzetelnego i terminowego rozliczania zgodnie z przepisami prawa.
Jak przedstawiają się plany i strategie rozwoju firmy na najbliższe lata?
W obliczu jednoczesnego spadku popytu na wyroby i usługi, przewidywanego wzrostu kosztów, ograniczonych możliwości pozyskiwania nowych specjalistów oraz wzrastającej konkurencji chińskiej we wszystkich sektorach, planowanie rozwoju staje się wyzwaniem. Mimo to, zamierzamy wykorzystać i rozszerzyć potencjał zakładu rozbudowanego w ostatnich latach. Planujemy dokończyć modernizację działu automatów tokarskich poprzez wdrożenie nowych maszyn CNC, a także wprowadzić dalsze usprawnienia i modernizacje wtryskowni. W narzędziowni wprowadzimy niedługo do użytku trzy specjalistyczne szlifierki do płaszczyzn, wałków i otworów. Planujemy również uruchomienie produkcji nowego wyrobu. Ponieważ wyczerpaliśmy już możliwości lokalowe, dalszym krokiem rozwojowym musi być budowa hali magazynowo-produkcyjnej, co wymaga jednak lepszej koniunktury.
Czy mógłby Pan na koniec wyjawić, jaki jest sekret sukcesu i długowieczności firmy Start Dobrowolski?
Sekret naszego sukcesu tkwi w ludziach – zaangażowanym i kompetentnym zespole pracowników, kierowanym osobiście przez właścicieli, którym po prostu zależy.
