W marcu 2016 r. emerytury w Polsce zostały zwaloryzowane. Niestety podwyżka wyniosła przeciętnie tylko 4,8 zł. Również prognozy dotyczące przyszłości systemu emerytalnego w Polsce nie są zbyt optymistyczne. Osoby, które chcą podnieść kwotę swojej przyszłej emerytury, powinny jak najwcześniej zacząć na nią oszczędzać, np. w ramach Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) lub Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).
System emerytalny w Polsce: I i II filar
Polski system emerytalny ma trzy filary. I filar to emerytura wypłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Środki funduszu pochodzą przede wszystkim ze składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzanych przez płatników. Płatnikami składek są m.in. pracodawca (dla swoich pracowników), powiatowy urząd pracy (dla zarejestrowanych w nim osób bezrobotnych) oraz osoby samozatrudnione (prowadzące własną działalność gospodarczą). Z odprowadzanych do funduszu środków wypłacane są świadczenia emerytalne osób, które nabyły do nich uprawnienia. II filar jest dobrowolny, część składki odprowadzanej do ZUS-u może być lokowana w wybranym Otwartym Funduszu Emerytalnym. Nie jest to jednak obligatoryjne, całość składki może być przekazywana do ZUS-u.
III filar to szansa na wyższy standard życia na emeryturze
III filar, podobnie jak II, nie jest obowiązkowy. W jego ramach można oszczędzać na dodatkową emeryturę, niezależną od emerytury z pierwszego filaru. Oszczędzać można w pracowniczym programie emerytalnym (PPE), na indywidualnym koncie emerytalnym (IKE) oraz na indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). IKE i IKZE zakłada się np. w towarzystwie funduszy inwestycyjnych, banku, biurze lub domu maklerskim. Przykładowo IKE i IKZE w ofercie Union Investment pozwalają na systematyczne oszczędzanie połączone z inwestowaniem w fundusze. Do wyboru są cztery strategie: bezpieczna, umiarkowana, dynamiczna oraz indywidualna. Strategie te uzależnione są od tego, jaki udział w portfelu inwestycyjnym mają akcje, a jaki papiery dłużne. Wariant indywidualny opiera się natomiast na portfelu skonstruowanym przez samego klienta. Oszczędzanie połączone z inwestowaniem zabezpiecza środki przed skutkami inflacji. Daje też szansę na wyższy zysk niż ten, który związany jest z oszczędzaniem na lokacie.
Wysokość emerytury w Polsce obecnie i za 30 lat
W marcu 2016 r. emerytury w Polsce zostały zwaloryzowane o 0,24%, czyli przeciętnie o 4,8 zł. Z informacji opublikowanych przez ZUS w dokumencie „Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2016 roku” wynika, że średnia wysokość emerytury w 2016 r. wynosi 2049,15 zł. Jest to średnia arytmetyczna, czyli suma wypłacanych świadczeń podzielona przez liczbę osób, którym one przysługują. Mężczyźni dostają przeciętnie o ponad 800 zł więcej niż kobiety. Średnia emerytura wypłacana mężczyznom to 2525,67 zł, kobietom – 1722,09 zł.
O tym, jaka emerytura najczęściej jest wypłacana, informuje inna miara statystyczna, dominanta. Dzięki niej można dowiedzieć się, jaka wartość najczęściej występuje w danym rozkładzie. Okazuje się, że emeryci w Polsce najczęściej dostają świadczenia emerytalne wynoszące od 1600 do 1800 zł. Emerytura mężczyzn najczęściej wynosi od 2000 do 2200 zł, podczas gdy kobietom najczęściej wypłacana jest kwota 1400-1600 zł.
Choć obecne emerytury nie są wysokie, także przewidywania dotyczące przyszłych emerytur nie napawają optymizmem. Główny Urząd Statystyczny prognozuje, że w 2050 r., czyli wtedy, kiedy wiek emerytalny osiągną dzisiejsi trzydziestolatkowie, liczba emerytów będzie wynosiła niemal tyle samo co liczba osób w wieku produkcyjnym. Jeżeli nie zostanie wprowadzony nowy, efektywny system emerytalny, może to poskutkować tym, że większość emerytów będzie żyła w skrajnym ubóstwie. Niezwykle istotne jest zatem planowanie emerytury już z dwudziesto-, trzydziestoletnim wyprzedzeniem i oszczędzanie z myślą o niej, np. w ramach III filaru.
