Gwintowniki to narzędzia bardzo powszechne i można powiedzieć, że pierwszej potrzeby w przypadku maszyn. Bez nich nie jest możliwe połączenie szybkie z zarazem prosty dwóch elementów.
Gwintowniki to narzędzia należące do grupy narzędzi wieloostrzowych skrawających. Przeznaczone są do nacinania gwintów w otworach walcowych prostych jak i stożkowych.
Z jakiego materiału są gwintowniki maszynowe i ręczne?
Gwintowniki maszynowe oraz ręczne produkuje się najczęściej ze stali szybkotnącej HSS, ze stali szybkotnącej HSSE kobaltowej. Aktualnie gwintowniki ręczne z racji tego swojej kosztowności 2 lub 3 sztuki w komplecie najczęściej występują w wersji HSS, rzadziej HSSE ponieważ ceny gwałtownie rośnie i obróbki nimi staje się mniej opłacalna.
Gwintowniki maszynowe z kolei już bardzo rzadko produkowane są ze stali szybkotnącej samej HSS, standardem są już gwintowniki HSSE, które mogą pracować z materiałach takich jak stal, stal nierdzewna oraz żeliwo. Kolejnym materiałem z jakim możemy się spotkać przy gwintownikach maszynowych jest stal proszkowa HSSEPM, które jest zdecydowanie twardsza od stali HSSE ale i droższa. Może ona gwintować w materiałach twardych do wartości 40 HRC w skali Rockwella. Gwintowniki wykonane ze stali HSSEPM mają wyższą twardość od HSSE ale posiadają jeszcze tolerancję na niedoskonałości materiałowe oraz maszyny obróbczej tokarki czy frezarki.
Jak jest twardość gwintowników widiowych VHM?
Najtwardszymi gwintownikami maszynowymi są gwintowniki widiowe czy inaczej pełnowęglikowe. Węglik spiekany posiada twardość 1500-1700 HV i jest on najtwardszym materiałem stosowanym w gwintownikach maszynowych. Mogą one gwintować otwory w materiałach hartowanych, trudno obrabialnych, żaroodpornych. Mają przewagę nad pozostałymi gwintownikami pod względem twardości ale są one zdecydowanie bardziej kruche i możliwości stosowania w maszynach są zdecydowanie węższe. Można ich używać tylko przy pomocy obrabiarek sterowanych numerycznie, precyzyjnych gdzie bicie osiowe wrzeciona + oprawki gwintującej jest niewielkie i nie przekracza 0,01-0,02 mm.
Rodzaje gwintowników stosowanych w przemyśle
Gwintowniki ze względu na rodzaj wykonywanego gwintu można podzielić na rodzaj nacinanego gwintu. Natomiast ze względu na zastosowanie jakie mają.
- gwinty metryczne M i MF- są najbardziej rozpowszechnionymi gwintami na świecie, ich miarą są jednostki metryczne [mm]. Gwint metryczny posiada kąt wierzchołka gwintu 60 stopni i i kształt trójkąta. Występuję w formie o podziałce zwykłej z oznaczeniem M oraz z podziałką drobnozwojną MF. Jest to zestandaryzowany gwint międzynarodową normą ISO DIN 13
- gwinty calowe G - są to gwinty przeznaczone do urządzeń hydraulicznych w szczególności rur, gdzie występuję ciecz lub po prostu woda. Jest to gwint objęty normą DIN ISO 228 posiada to tylko jedną tolerancję gwintu wewnętrznego oraz standardową tolerancję gwintu zewnętrznego A. Mierzony jest w jednostkach calowych zarówno jego średnica jak i skok gwintu. Skok gwintu podawany jest w ilościach zwoi przypadających na odcinku 1 cala czyli 25,4 mm
- gwintu zunifikowane UNC, UNF, UNS, UN, UNEF - to gwintu również calowe jedne z najbardziej popularnych zaraz po metrycznych. Bardzo często są stosowane w sytuacjach gdy wymagany jest bardzo drobny gwint, a taka sytuacja może mieć miejsce przy cienkościennych rurach. Drobny skok gwintu sprzyja takim sytuacją ponieważ czym drobniejszy skok gwintu tym gwint również jest płytszy. Gwinty zunifikowane stosowane są przy maszynach rolniczych, samochodach oraz przy połączeniach maszynowych precyzyjnych. Gwint UNC jest gwintem o skoku zwykłym, UNF o podziałce drobnozwojnej, UNS - gwint specjalny, rzadziej występujący, UN - jest to gwint o stałej podziałce 8, 16, 32 zwoje na cal.
- gwinty Whitwortha BSW, BSF - gwinty calowe angielskie o kącie wierzchołkowym 55 stopni. Gwint BSW jest gwintem o podziałce zwykłej a BSF o podziałce drobnej. Stosowany jest w Europie ale zdecydowanie rzadziej od gwintów powyższych.
Jak naprawić, zregenerować uszkodzony gwint
Gwinty wewnętrzne mogą z czasem ulec uszkodzeniu. I jeśli jest to możliwe możemy naprawić go gwintując ponownie zwykłym gwintownikiem ale czasem już i nie nie pomorze bo otwór jest rozbity. Wtedy powinniśmy użyć zestawy do naprawy gwintów. Do naprawy gwintu będziemy potrzebowali wiertła pod gwintownik naprawczy, gwintownik do naprawy gwintu oraz wkładkę gwintową. Wyposażeni w taki zestaw narzędzi możemy w pełni zregenerować uszkodzony gwint i cieszyć się ponownie sprawnym samochodem lub inną częścią mechaniczną.
