Zgodnie z polskim prawem spadek możemy nabyć w drodze postanowienia sądowego lub przed notariuszem, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Oba dokumenty mają ten sam skutek prawny, jednak różnią się one czasem ich pozyskania oraz kosztami związanymi z procedurami. Która z dróg jest dla nas lepsza?
Stwierdzenie nabycia spadku - po co?
Przepisy nie nakładają na nas obowiązku uzyskania postanowienia w przedmiocie nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia. Mimo to, powinno to leżeć w interesie spadkobiercy. Warto zaznaczyć, że takie postanowienie czy akt nie są potrzebne do dziedziczenia. Do dziedziczenia dochodzi z mocy prawa w dacie otwarcia spadku - następuje ono z chwilą śmierci spadkodawcy. Stwierdzenie nabycia spadku służy z kolei do tego, aby spadkobierca legitymował się wobec osób trzecich dokumentem potwierdzającym następstwo prawne po spadkodawcy.
Sądowe stwierdzenie nabycia spadku
Sąd po otrzymaniu wniosku sprawdza jego prawidłowość pod kątem formalnym. Jeśli dostrzeże on jakiekolwiek uchybienia, Sąd wzywa wnioskodawcę do uzupełniania braków w terminie tygodniowym lub miesięcznym. Ważne, aby dotrzymać tych terminów - w przypadku złożenia uzupełnienia wniosku po czasie wróci on do nas w całości i będziemy musieli całą procedurę przechodzić od nowa. Jeśli nasz wniosek Sąd uzna za kompletny, następnym krokiem będzie wyznaczenie terminu rozprawy. Wezwani zostaną na nią wszyscy spadkobiercy w celu złożenia zapewnienia spadkowego, nie tylko wnioskodawca.
Warto pamiętać także o tym, że z urzędu sąd bada, kto jest spadkobiercą, a w szczególności sprawdza czy spadkodawca na pewno nie pozostawił po sobie testamentu. Jeśli w drodze postępowania testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia. W zależności od ilości potencjalnych spadkobierców lub dowodów, postępowanie może zostać zakończone na jednej rozprawie, ale nie musi. Zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów.
Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia
Nim przystąpimy do sporządzania aktu poświadczenia dziedziczenia, w pierwszej kolejności musimy spisać protokół dziedziczenia. Protokół sporządzany jest przy udziale wszystkich osób zainteresowanych, tj. wszystkich potencjalnych spadkobierców. Protokół dziedziczenia zawiera dane, które pozwalają ustalić porządek dziedziczenia po spadkodawcy.
Gdy już wspomniany protokół został spisany, notariusz może przejść do sporządzania aktu poświadczenia dziedziczenia. Osoby zainteresowane muszą złożyć zgodne żądanie, które zawierać będzie określenie osoby spadkodawcy, tytuł dziedziczenia, krąg spadkobierców oraz wysokość przypadających spadkobiercom udziałów w spadku. W przypadku braku zgody pomiędzy uczestnikami poświadczenia dziedziczenia jedyną drogą stwierdzenia nabycia spadku jest droga sądowa. We wspomnianym postępowaniu notarialnym powinni uczestniczyć wszyscy spadkobiercy ustawowi i testamentowi.
Która droga lepsza?
Postępowanie notarialne jest znacznie szybsze niż w przypadku drogi sądowej - możliwe jest do załatwienia nawet w 1 dzień, choć nie zawsze nabycie spadku u notariusza jest możliwe, gdyż jak wyżej już wspomniano - wymaga zgodnego żądania wszystkich spadkobierców. Postępowanie notarialne jest również także droższe. W przypadku rozprawy sądowej koszty to jedynie 55 złotych, z kolei w przypadku postępowania u rejenta musimy się liczyć z opłatą w wysokości minimum 150 złotych. Ze względu na wygodę i efektywność działania, w przypadku zgodności spadkobierców zdecydowanie lepszą drogą jest notarialne poświadczenie dziedziczenia.
Merytorycznego wsparcia podczas powstawania materiału udzielił Notariusz-wajda.pl
